آشنایی با اجزای موتورخانه ساختمان

اجزای موتورخانه شوفاژ تشکیل دهنده اتاق فرماندهی تاسیسات ساختمان است که گرمایش و آب سرد و گرم و تمامی فرایندهای مربوط به آنها از آن را صورت گرفته و مدیریت می شود این فرماندهی و مدیریت از کنار هم قرار گرفتن مجموعه ای از تجهیزات الکتریکال و مکانیکال که به وسیله لوله اتصالات و شیر فلکه هایی به هم متصل است و با انرژی گاز یا گازوئیل و برق اقدام به تولید گرمایش مطبوع و آب گرم بهداشتی می کند.

دیده شدن ای که اصلی ترین قطعه یاب نوعی گرانترین تجهیزی است در موتورخانه استفاده می شود یا بویلر با جذب حرارت از شعله ای که مشعل در محفظه احتراق آن تولید می‌کند آن را به صورت غیر مستقیم به آبی که در مدار موتورخانه شوفاژ گردش دارد منتقل می کند

 دیگ های چدنی از پروژه های متعدد و به روش ریخته گری تولید می شود شدن به کار رفته در این دیگ‌ها از نوع آتش خوار است یعنی در برابر شعله آتش از مقاومت بالایی برخوردار است و دنی به واسطه وزن بالای آلیاژ چدن بسیار سنگین هستند اما به دلیل اینکه به صورت پرده ای تولید می شود قابلیت اینکه به صورت مجزا به محل نصب منتقل شود را دارد و در آنجا مونتاژ و پرس شده که این امر مهم ترین ویژگی دیگ‌های چدنی نسبت به دیگر بویلرها می باشد در انتهای دیگه چدنی محلی در نظر گرفته شده است که آلاینده های مازاد حاصل از احتراق از آنجا خارج می شود و باید به دودکش ساختمان متصل شود این دستگاه یک لوله رفت و یک دوره برگشت به دیگ نصب می شود که عمل سیرکولاسیون و گردش آب در آن به وسیله این دولول انجام می پذیرد دیگ های چدنی در انواع ظرفیت های مختلف با ویژگیهای نسبت به دیگر بویلرها میباشد در انتهای دیگه چدنی محلی در نظر گرفته شده است که آلاینده های مازاد حاصل از احتراق از آنجا خارج می‌شود و باید به دودکش ساختمان متصل شود این دستگاه یک لوله رفت و یک دوره برگشت به دیگ نصب میشود که عمل سیرکولاسیون و گردش آب در آن به وسیله این دو لول انجام می پذیرد دیگ های چدنی در انواع ظرفیت های مختلف با ویژگیهای متفاوت در چندین مدل تولید می شود که هرکدام با ابعاد گوناگون کاربردهای متعددی نیز دارد بزرگترین کارخانه تولید دیگ چدنی در ایران شرکت شوفاژکار است

پهلوی به لحاظ فنی همان وظیفه دیگ چدنی را دارد یعنی جذب حرارت شعله مشعل اما به لحاظ ساختاری تفاوت‌های عمده‌ای دارد اول اینکه این دیگ ها از جنس ورق فولادی به همراه مشخصی از لوله های فولادی آتشکار تولید شده و دوم اینکه به صورت یکپارچه و کامل در کارخانه تولید میشود و به همان صورت هم به محل نصب منتقل می شود از موتورخانه یا محل نصب دیگ فولادی باید قابلیت انتقال این دستگاه و نصب آن را داشته باشد

دیگ فولادی در برابر دیگه چدنی از این بالاتری برخوردار است با فضای بیشتری را در موتورخانه اشغال می کند لوله های رفت و برگشت نیز به مانند دیگ چدنی به آن متصل می شود اما با کمی تفاوت در مسیر لوله کشی آن مانند تمام فایل ها دیگه فولادی محلی برای خروج دود به عنوان ایز آس دارد که غالباً در پشت دیگ تعبیه و بعضاً در بالای آن قرار می گیرد

این محصول نیز در انواع ظرفیت ها و مدل ها طراحی و در ایران به وسیله شرکت های زیادی با سوابق و کیفیت های گوناگون تولید می شود

مشعل شوفاژ با استفاده از انرژی برق و سوخت های فسیلی مانند گاز گازوئیل نفت سیاه یا مازوت را به انرژی گرمایشی تبدیل میکند مشعل ها به قطعات ایمنی و محافظتی مطمئنی مجهز هستند چون به نوعی با گاز برق شعله در ارتباط هستند مشعل ها نیز در انواع ظرفیت‌ها مکانیزم‌ها شکلها و رنگهای متفاوتی طراحی و تولید می شود نوع گازوئیل سوز مشعل ها به دلیل گسترش و پوشش شبکه گازرسانی در مناطق کمتر مورد استفاده قرار می گیرند مگر در صنعت یاد مناطقی که به شبکه گازرسانی دسترسی ندارند

پمپ شوفاژ باعث سیرکولاسیون یا گردش سیال مدار لوله کشی موتورخانه شوفاژ است اصولا پمپ شوفاژ در دو نوع خطی و زمینه‌ی طراحی و تولید میگردد پمپ خطی روی لوله نصب می‌شود و پمپ زمینی همانگونه که از نامش پیداست روی زمین قرار می گیرد چراکه پمپ زمینی برای ساختمان هایی با زیربنای بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد لذا از وزن و قدرت بالایی برخوردار است و با توجه به لرزش احتمالی امکان نصرویی لوله ها را ندارد برای ساختمان ها و مصارف مسکونی پمپ های خطی بهترین گزینه هستند اصولاً پمپ خطی شوفاژ در موتورخانه ها به رنگ قرمز هستند و دور موتور یا سرعت گردش آنها ۱۴۵۰ دور در دقیقه می باشد خدمت با روشن شدن پمپ شوفاژ فرآیند گردش آب داغ در مدار لوله کشی شوفاژ ساختمان سریع تر و بهتر صورت می گیرد لذا وجود پمپ سیرکولاسیون در هر موتورخانه ای جز الزامات آن محسوب می‌شود تنوع پمپ های شوفاژ در بازار زیاد است و شرکت ها و کارخانجات زیادی در این حوزه با هم رقابت می کنند که بلند کاست تهران و پمپ سمنان بزرگ ترین و با کیفیت ترین محصولات را در این زمینه در ایران تولید می کنند

منبع انبساط موتورخانه از تجهیزات دیگری است که برای سیستم شوفاژ در نظر گرفته می شود اما غالباً و اصولاً خارج از فضای موتورخانه نصب میشود این منبع که از لیتراژ بالایی برخوردار نیست یک فشار منطقی و مدار لوله کشی شوفاژ و تجهیزات موتورخانه ایجاد کند به همین دلیل عموماً روی پشت بام نصب می شود این منبع حداقل سه لوله متصل به خود را میبیند که سایزهای آن بر اساس زیربنای ساختمان مشخص میشود در داخل این منبع یک فلوتر شناور قرار دارد که همیشه سطح آب را کنترل میکند منبع انبساط در لیتراژ های متفاوت و متریال مواد گوناگونی همچون ورق فولادی گالوانیزه پلیمری آن مینیوم پلاستیک و ورق فولادی دوجداره تولید میشود معروفترین برند تولید منبع انبساط در ایران شرکت مهرافروز است. تا اینجای مطلب در مورد قطعات و تجهیزات اصلی موتورخانه توضیحاتی ارائه شد و در ادامه مطالبی در مورد لوازم جانبی و قطعات وابسته به موتورخانه را اشاره می کنیم.

ترموستات یک قطعه الکترونیکی است که به وسیله تماس غیر مستقیم با آب موجود در مدار موتورخانه دمای آن را توسط حسگرهای داخلی خود مدیریت و کنترل می کند موتورخانه از دو نوع ترموستات استفاده میشود ترموستات مستغرق و ترموستات جداری ترموستات مستغرق توسط یک غلاف مسی در مسیر آب قرار میگیرد و به نوعی غوطه‌ور است لذا به آن مستغرق گفته می‌شود ترموستات جداری غالباً به وسیله یک فنر فلزی مخصوص به لوله می چسبد و اینگونه دمای آب را کنترل میکند غالباً ترموستات مستغرق برای دیگ شوفاژ استفاده میشود و ترموستات جداری برای پمپ های خطی نصب میشود.

ترمومتر مانومتر یک قطعه کنترلی است که با مشاهده آن میتوان به فشار وارده در مدار لوله کشی را پی برد ضمن اینکه دمای آب موجود در مدار را نیز جهت بهره برداری فنی و کنترلی مشاهده کرد.این قطعه اغلب به صورت یک صفحه مدرج و گرد است که دامنه حرارتی از ۱۰ درجه ال ۹۰ درجه به واحد سانتیگراد تقسیم بندی شده است در قسمت مدرج دیگر دامنه فشار از ۱ الی ۴ در واحد بار (bar) قابل اندازه گیری است قابل ذکر است که این قطعه به صورت جداگانه یعنی ترمومتر اندازه گیری حرارت و مانومتر اندازه گیری فشار در بازار موجود و قابل نصب است

کلکتور (header) از لوله های فولادی درزدار یا بدون درز توسط نصاب موتورخانه طراحی و ساخته می شود این کلکتور به صورت رفت و برگشت ساخته می‌شود که مسیر رفت آن به خروجی دیگ بالای دیگ منتهی میشود و مسیر برگشت آنکه پمپ سیرکولاتور شوفاژ نیز در این مسیر قرار دارد به ورودی دیگ ( پایین دیگ) متصل می‌شود لوله اصلی کلکتور باید از سایز بالاتری نسبت به مجموعه سایز لوله های ورودی به آن در نظر گرفته شود تمامی لوله های رفت و برگشت منبع دوجداره یا کویلدار آبگرم رادیاتورها هواساز ها و تمامی مصرف کننده ها از آب داغ موتورخانه به نوعی به کلکتور موتورخانه شوفاژ منتهی می گردد

در پایان لازم به ذکر است که اینها اجزای اصلی یک موتورخانه معمولی است و موتورخانه های بزرگتر و با ظرفیت بالاتر ممکن است تجهیزاتی مانند بوستر پمپ ، آبرسانی،منابع ذخیره آب سرد مصرفی تابلوبرق شیرهای اطمینان و یکطرفه و تجهیزات ایمنی و کنترلی دیگر نیز در خود ببینند گروه اول سرویس امکاناتی از جمله سیستم های مهندس طراحی و محاسبه دقیق و علمی موتورخانه و در کنار آن اکیپ های مجهز و کار آزموده در اجرای موتورخانه را جهت ارائه بهترین خدمات نصب راه اندازی و بازسازی موتورخانه در اختیار دارد.